Erkek Gibi Kadın Derken Ciddi Olmayın: Polikistik Over Sendromu

Lisede ya da ilkokul döneminde sakalı çıkıyor diye dalga geçtiğiniz, yüzüne karşı olamasa da arkasından ‘Bıyıklarını kes!’ demeyi eksik etmediğiniz Ayşe, Fatma ya da Kübra’ya dikkat edin! Çünkü onların hayatı sizlere göre çok daha çarpıcı geçiyor olabilir.

Hatta sizin bu durumdan haberiniz olmadığı gibi onların da haberi olmayabilir. Kim bilir?

Polikistik Over Sendromu Nedir?

Bilindiği üzere kadınlar 28 günde bir adet dönemi geçirmektedir. Her bir adet döneminde döllenmeye en uygun olan yumurtalık gelişir ve folikül adını alarak ana rahmine düşer. Peki ya gelişen yumurtalık sayısı bir değil de 10-15 olsaydı nasıl olacaktı?

Polikistik over sendromunda birçok yumurta aynı anda östrojenin etkisiyle gelişmeye çalışır ancak elde var olan östrojen yalnızca birisi için yeterli olacağından hiçbiri gelişemez. Haliyle kalıverirler yumurtalıklarda.

Ultrasonda ise bu yumurtalar saydam, yarı sıvı-katı veya tamamen sıvı halde görülür. Yani overlerde birçok kist halinde tespit edilir.

İyi de ne alakası var kıllanma ile bu kistlerin?

Polikistik Over Sendromu Nedenleri Nelerdir?

PKOS’un temel bir nedeni bilinmiyor aslında. Ancak oluşumunda rol aldığı düşünülen birçok durum var:

 1- Androjen disregülasyonu:

Aşırı şekilde androjen üretimi sonucu kadınlarda kandaki östrojen seviyesi artarken; progesteron azalır.

Östrojenin yüksek olması gelişen yumurtaların yumurtalıklardan atılmasına engel olur. Çünkü yumurtaların atılabilmesi için bir kural vardır: Progesteron artmalı, östrojen ise azalmalıdır.

Androjen hipersentezinin patogenezinde ise yapım aşamasında kullanılan 17-a hidroksilaz enziminin anormal çalışmasının temel aldığı düşünülmektedir.

  2- İnsülin direnci:

İnsülin vücudumuzda kan şekerimizi yükselten hormondur. İnsülin görevini dokulardaki insülin reseptörlerini uyarıp glukoz sentezi yaptırarak yerine getirir. Ama sorun şu: Ya dokularda insüline karşı direnç varsa?

İnsülin direnci gelişmesi sonucu vücut kan şekerini yükseltmek ve dokulara insülin uyarımını daha fazla yapmak için insülin üretimini artırır. İnsülinin sürekli artması androjen sistemini uyaran nedenlerden biridir.

Bu da yumurtlamada bir engeldir.

Ayrıca aşırı salgılanan insülin şeker hastalığının da habercisidir.

  3-Genetik:

Yapılan araştırmalarla PKOS’ un genetik yönünün de olduğu ortaya koyulmuştur.

Peki, size sorduğum ilk sorunun cevabı nerede? Kıllanma ile bu kistlerin ne alakası var? İşte geliyoruz:

Polikistik Over Sendromunun Belirtileri Nelerdir?

1- Kısırlık:

Özellikle 20-30’lu yaşlarla görülmekle beraber ergenliğe giriş döneminde de ortaya çıkabilir. Kısırlık yani amenore ya da infertilite, polikistik over sendromunun ilk bulgusudur.

Hiç yumurtlama olmadığı gibi düzensiz adet görülmesi de bu kategoride değerlendirilebilir. Eğer 6 aydan uzun süredir adet görmüyor iseniz mutlaka doktorunuza görünün!

2- Şişmanlık:

Şişmanlık yani obezite polikistik over sendromunun ikinci vazgeçilmez bulgusudur. Çünkü aşırı insülin salgılanması tip 2 şeker hastalığına neden olur ve bu kişilerde obez görünümü vardır.

3- Hirşutizm:

İşte geldik aradığımız cevaba! Hirşutizm yani kıllanma ya da tüylenmedeki artış kadınları oldukça rahatsız edici bir bulgudur. Aşırı androjen salgılanması sonucu androjene duyarlı olan bölgelerde olması gerektiğinden fazla kıllanma görülür. Tıpkı erkekteki gibi!

4- Akne:

Yine androjen fazlalığından dolayı erkek tipi akne oluşumunun da görülmesi sıktır.

Yani belirtilerin oluşmasındaki asıl olay: Artmış insülinin androjen sentezini tetiklemesi, artmış androjenin ise kısırlık, kilo artışı, tüylenmede artış ve akne oluşumuna neden olmasıdır.

‘Tamam, anladık polikistik over sendromu böyle bir şey. İyi de ben bu durumun önüne nasıl geçebilirim?’ diye soruyorsanız buyurun okumaya devam edin!

Polikistik Over Sendromu ile Kimler İmtihan Olur?

Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki her kadının polikistik over sendromuna yakalanma riski vardır. Ancak kimlerin bu riski daha fazladır?

-Beslenme düzeni olmayan gelişim çağındaki bireyler

-Fast food alışkanlığı olan bireyler

-Sürekli TV karşısında olup hareketsiz kalanlar

Dikkat edin!

Son başlık ise: Riskler. Yani bu hastalığın belirtileri ile önüne geçmek kolay olduğu gibi ilerleyici durumlarında işin ciddiyetini sizlere belirtmek istiyorum değerleri okurlar.

 Polikistik Over Sendromunun Riskleri

1- Rahim kanseri:

Polikistik over sendromunda aşırı östrojen sentezinin olduğunu hatta bunun kısırlığa neden olduğunu söylemiştik.

İşte o östrojen, her adet döneminde rahimin kalınlaşmasını ve döllenme zamanında yumurtalıkların kolayca oraya tutulmasını sağlar. Ancak aşırı salgılandığında ne olur? Yumurtalıklar rahime atılamadığı gibi rahim duvarı her adet döneminde normalden fazla kalınlaşır ve bu da ileri dönemlerde rahim kanserine neden olur.

2- Kalp hastalıkları:

Salgılanan aşırı insülinin kişide obeziteye neden olması ateroskleroz riskini artırır. Bu durumda damarlarda hasar gelişir ve yırtılmalar oluşur. Bu da kalp hastalıklarını beraberinde getirir.

3- İleri derecede kısırlık:

Diye gider durur bu maddeler. Siz konuyu dikkatlice anlayın ve bu konuda bilinç sahibi olup duyarlı olun yeter.

Son olarak ise her başlık altında söylediğim gibi:

–Vücudunuza dikkat edin!