İçindekiler
Miyokard Enfarktüsü Nedir?
Miyokard enfarktüsü, yani kalp krizi, koroner arterle beslenen bir miyokard alanında iskemi sonucu oluşan nekrozdur. Miyokard enfarktüsü dünya çapında büyük bir ölüm nedenidir. Koroner damarlar kalbi besleyen esas damarlardır. MI patolojik olarak uzamış iskemiden dolayı miyokardiyal hücre ölümü olarak tanımlanır. Çünkü iskemiyle anında hücre ölümü gerçekleşmez, hücre ölümü olması için belirli bir süre geçmelidir. Hücre ölümü için süre yaklaşık 2-4 saat ya da daha fazladır. Bu süre kan gitmeyen bölgeye gelen ek kan desteğiyle değişebilir. Miyokard kalbin kalp kası tabakasıdır. Bu tabakayla kalp kan pompası görevini yerine getirir. İskemi bir bölgeyi besleyen damarın tıkanıklığı sonucu o bölgenin kansız kalmasıdır. En sık tıkanıklığı görülen damar LAD'dir(left anterior descending artery). İskeminin uzun sürmesi sonucu nekroz oluşur. Nekroz hücrelerin ya da dokunun geri dönüşümsüz olarak hasar görmesidir. Doku ölümü de denebilir. Nekroz meydana gelmesine ise enfarktüs denir.
Miyokard Enfarktüsü Belirtileri
Miyokard enfarktüsünün Dünya Sağlık Örgütünce(WHO) belirtileri EKG anormalliği ve kardiyak enzimlerce gösterilir. Kalp krizinin anlaşılmasında kan "kardiyak troponin" ve "kreatin kinaz" MB formunun düzeylerindeki değişim önemli belirteçlerdir.
- Göğüste basınç veya sıkışma
- Ağrı göğüs, sırt, çene ve üst vücudun diğer bölgelerinde birkaç dakikadan fazla sürer veya yok olur ve geri gelir.
- Nefes darlığı
- Terlemek
- Mide bulantısı
- Kusma
- Kaygı
- Öksürük
- Baş dönmesi
- Hızlı bir kalp atış hızı
Bu Kriterlere Uyan Kişiler Dikkat!
Yaş, tütün ürünleri kullanımı, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol ve trigliserit değerleri, diyabet, ailede kalp krizi geçmişi, fiziksel aktivite eksikliği, obezite, stres kalp krizi riskini tetikleyen faktörlerdir.
Yaş
45 ya da daha büyük yaştaki erkekler ve 55 ya da daha büyük yaştaki kadınların daha genç erkek ve kadınlara göre kalp krizi geçirme olasılığı daha yüksektir.
Tütün Ürünleri Kullanımı
Sigara içilmesi ve pasif içici olarak sigaraya uzun süreli maruz kalınması kalp krizi riskini artırır.
Yüksek Tansiyon
Zamanla yüksek kan basıncı, ateroskleroz oluşumunu hızlandırarak kalbinizi besleyen damarlara zarar verebilir. Obezite, sigara, yüksek kolesterol veya diyabet ile oluşan yüksek tansiyon riski daha da arttırır.
Yüksek Kolesterol ve Trigliserit Değerleri
LDL kolesterol düzeyinin ("kötü" kolesterol) yüksek olması damarların tıkanma olasılığını yükseltir. Çünkü ateromplak oluşma riskini artırır. Diyetle alınan bir yağ çeşidi olan trigliserid seviyesi de kalp krizi riskinizi yükseltir. Bununla birlikte, HDL kolesterol ("iyi" kolesterol) kalp krizi riskinizi düşürür.
Diyabet
İnsülin yokluğu ya da azlığı sonucu kontrolsüz bir şekilde kanda artan glikoz kalp krizi riskini artırır.
Ailede kalp krizi geçmişi
Erkek yakınları için 55, kadın yakınları için 65 yaşından önce kalp krizi geçirmiş olanlar risk altındadırlar.
Fiziksel Aktivite Eksikliği
İnaktif bir yaşam tarzı, yüksek kan kolesterolü ve obeziteye katkıda bulunur. Düzenli egzersiz yapan insanlar kalp krizi riskini azaltan daha sağlıklı bir dolaşım sistemine sahip olurlar. Egzersiz, aynı zamanda yüksek tansiyonu düşürmede faydalıdır.
Obezite
Obezite yüksek kan kolesterol düzeyleri, yüksek trigliserit seviyeleri, yüksek tansiyon ve şeker hastalığı ile ilişkilidir. Bununla birlikte, vücut ağırlığınızın yalnızca yüzde 10'unu kaybetmek bile bu riski azaltabilir.
Stres
Stres çoğu hastalığa zemin hazırladığı gibi kalp krizi riskini de artırır.
Kalp Krizi Anında Ne Yapmalıyım?
- 112 Acil yardım servisini arayarak acil yardım isteyin.
- Burnunuzu kapatarak şiddetli bir şekilde öksürmeye çalışın. Çünkü bu şekilde kan basıncını artırıp kanlanmayan bölgeye kan ulaşmasını sağlayabilirsiniz.
- Aspirine alerjiniz yoksa ve doktorunuz tarafından kesinlikle aspirin kullanılmaması gerektiği söylenmediyse aspirin kullanabilirsiniz. Bunun dışında başka bir şey yiyip içmeyin.
- Kalp krizi anında soğuk su altına girmeyin. Çünkü bu şekilde damarlar ısı kaybını azaltmak için kasılacak ve tıkalı olmayan damarlarında kan akımının azalmasına neden olacaktır.
- Yardım gelene kadar oturur ya da yatar durumda bekleyin, ayakta kalmayın. Hatta ayaklarınızı yukarıya uzatarak kanın kalbe doğru dönmesini kolaylaştırabilirsiniz.
- Ağrıyı geçirmek için egzersiz yapmayın.
[youtube https://www.youtube.com/watch?v=mLmKq5bQOg0]
Kaynakça:
Kristian Thygesen, Joseph S. Alpert, Allan S. Jaffe, Maarten L. Simoons, Bernard R. Chaitman and Harvey D,
Third universal definition of myocardial infarction, 2012
http://patient.info/health/heart-attack-myocardial-infarction-leaflet
