Yazımızda önce kısaca kafa travmasından bahsedip daha sonra FDA tarafından onaylanan ilk kan testi olan Beyin Travması Göstergesi testinden bahsedeceğiz. Sakın ola pes etmeyin, hazine az ötede !
İçindekiler
Kafa Travması Nedir?
Kafa travması herhangi bir sebeple bu bölgenin darbeye maruz kalmasıdır. Bu durumda herhangi bir hasar meydana gelmeyeceği gibi; kafatası kemikleri, beyin veya kafatasındaki damarlarda hasara neden olabilir. Ülkelerin yöneticileri nasıl korunuyorsa vücudumuzun patronu olan beynimiz de ciddi bir şekilde korunur ki bu nedenle kafa travmalarının çoğu beynimizde hasar bırakacak düzeyde değildir. Ancak burada yer alan yapıların öneminden dolayı her travma ciddiye alınmalıdır.
Kafa Travması İçin Önleminizi Alın!
Son yıllarda ağır kafa travmalarına bağlı ölüm oranları azalsa da yinede ciddi derecede fazladır. (yaklaşık %20-30) Bunun yanında sakatlığa yol açabileceğinden ve uzun süre bakım gerektiren bir durum olduğunu da göz önünde bulundurursak mutlaka gerekli önlemler alınmalıdır. İnşaatta çalışan bir işçinin baret takması ; motosiklet, at, bisiklet süren birinin basitçe bir kask takması hayat kurtarıcı olabilir.
Kafa Travmalarında Belirtiler Nelerdir?
Bunun için onlarca belirti sayılabilir ama özellikle ciddiye alınması gerekenler; Kaza anını, öncesini ve sonrasını hatırlamakta zorluk, bilinç kaybı-bilinç bulanıklığı, uyku hali, uyandırılamama, bulanık görme, bebekler için etrafa ilginin azalması, kulak veya burundan berrak sıvı gelmesi, kulak kanamasıdır.
Kısaca kafa travmasından ve ciddiyetinden bahsettikten sonra FDA( Amerika Gıda ve İlaç Dairesi)’nin onayladığı, tomografinin pabucunu dama attırabilecek olan kan testine gelelim.
UCH-L1 ve GFAP; Travmatik Beyin Hasarında Yeni Belirteçler
Günümüzde kafa travmasında beyin hasarından şüphelenilen kişiler klasik olarak nörolojik muayene ve ardından BT(tomografi) ile değerlendirilir. FDA( Amerika Gıda ve İlaç Dairesi)’nin sitesinde onaylayarak 14 Şubat 2018’de açıkladığı Banyan* Beyin Travması Göstergesi(The Brain Trauma Indicator) olarak adlandırılan testte, hafif kafa travmasından sonraki ilk 12 saatte UCH-L1 ve GFAP 1 düzeyine bakılıyor.2 Beyinde travmadan sonra bir hasar meydana geldiğinde bu proteinler kana geçip, 15 -20 dakika içinde kanda düzeyleri artışa geçiyor. Bu testin sonuçlanması yaklaşık 3-4 saati buluyor.
Beyin Travması Göstergesi testi, beyin sarsıntısı şüphesi olan 1947 yetişkinde çalışılmış ve tomografide kafa içi lezyon varlığını %97.5; tomografide kafa içi lezyon olmayan durumları %99.6 oranında doğrulukla tespit etmiştir. Bu oranlar, testin ne kadar işe yarayabileceğinin açık bir göstergesi gibi duruyor.
FDA’nin Kafa Travması İçin Onayladığı İlk Kan Testi Beyin Travması Göstergesi Testinin Getirileri
Beyin Travması Göstergesi testi ön bir tarama ile tomografi gerekip gerekmediğini bize gösterebilir. Bu sayede neredeyse akciğer röntgeninden yaklaşık 200 doz daha fazla radyasyona sahip tomografiden korunma sağlanıp, maddi yük açısından da ciddi tasarruflar yapılabilir.
1 UCH-L1(ubiquitin C-terminal hidrolaz L1) proteini beyindeki sinir hücrelerinde bulunur. Hücre içinde yanlış katlanan proteinlerin parçalanmasında görev alan ubikutin proteini üzerinde etkileri vardır. GFAP(Glial Fibriler Asidik Protein) ise hücre iskeleti ile ilişkilidir ve beynimizdeki nöronları destekleyen hücrelerde üretilir. Bunlar beyin spesifik belirteçlerdir.
2https://www.fda.gov/newsevents/newsroom/pressannouncements/ucm596531.htm
*FDA’nin beyin travması göstergesi testinin pazarlanmasına onay verdiği marka; Banyan Biomarkers
