Mikro RNA(miRNA) ve Mümkün Olabilecek Kullanımı

    Bilim ile, özellikle de yaşam bilimleriyle ilgilenen çoğu kişinin bildiği üzere bizi biz yapan şey genlerimiz veya genlerimizin bir toplamı olan genomomuzdur. Yaşamın kodu diyebileceğimiz genlerimiz ise yaşamın temel yapı birimi olarak atfedebileceğimiz hücrelerimizin içinde çekirdek denilen bir yerde konumlanmıştır. Anne ve babamızdan gelen iki tane hücrenin birleşerek tek bir hücre oluşturması ile başladığımız hayat yolculuğuna çok kısa süre içerisinde milyonlarca hücreli bir canlı olarak devam ediyoruz.

     Vücudumuzdaki tüm hücrerde aynı kod bulunmasına rağmen derimizdeki hücrelerin deri hücresi, gözümüzdeki hücrelerin göz hücresi olmasının nasıl gerçekleştiği çok ilginç ve bir o kadar da karmaşık bir olaydır. Bu farklılığın sağlanmasının esas mekanizması gen ifadesi(ekspresyonu) ve onun kontrolüdür.

    Temelde hücrelerin kimliğini belirleyen ise o hücrelerde üretilen ve yaşamın işlevsel molekülleri olarak addedilen proteinlerdir. Genlerimizi bir yemek tarif kitabı olarak düşünürsek, proteinler bu tarif kitabındaki bilgilere göre üretilen farklı yemek çeşitleri olacaktır. Bu yemeğin yapılması ise aşağıda görebileceğimiz bir dizi süreçle sağlanır.

    Genlerimizin DNA dediğimiz moleküler iplikçiğin bilirli bölgeleridir.Bu iplikçik ikili sarmal yapıdadır, bu sarmallardan biri yemek tarifinin alınacağı yerdir. Tarif mRNA(mesajcı RNA) denilen bir molekülle hücre çekirdeğinden çekirdek dışı hücre sıvısının bulunduğu alana(sitoplazma) taşınacaktır. Oradaysa Ribozom denilen protein üretim fabrikasında (yani mutfak) mRNA'nın getirdiği bilgiler protein üretiminde kullanılacaktır.

    DNA'dan sentezlenmiş olan mRNA kalıplarından protein üretilip üretilmeyeceğinin kontrolü de post-transkripsiyonel modifikasyonlar ile sağlanıyor. Gen kontrolünün en önemli basamaklarından biri kabul edilen bu işlem bir hücrenin hayatı boyunca geçireceği değişiklikleri dolayısıyla hücrenin kimliğini belirliyor. Bu modifikasyonların yapılmasında ise görevli olan miRNA(mikro) denilen bir RNA türü sorumlu. İlerleryen zamanlarda miRNA'ların aktivitelerini kontrol ederek hücrelerin hayat döngüsüne de müdahalede bulunmak olası. Bu müdahale ile kanser gibi hücresel kökenli hastalıkların tedavi edilebilmesi ihtimal dahilinde.