Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Meclis binaları, Türkiye Cumhuriyeti’nin en önemli tarihi anlarıına yakından şahitlik etmiştir.
Türkiye Cumhuriyeti tarihi boyunca Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinin toplanması için 3 farklı Meclis binası kullanıldı. Bu Meclis binaları arasında günümüzde hala kullanımına devam edilen bina, 1961 yılında açıldı, 1998’de ise restorasyon çalışmasından geçirildi. Meclis binaları Türkiye Cumhuriyeti tarihi boyunca en önemli tarihi anlara tanıklık etmişlerdir.
İlk Meclis binası
TBMM’nin ilan edildiği ilk meclis binası bodrum katı olan 22 metreye 43 metre ebatlarında bir binaydı. Bu binanın farklı ölçülere sahip 9 odası ve bir büyük salonu mevcuttu. Mimari açıdan geniş saçaklara ve iki balkona sahip bu bina o dönem anca bir kasaba kadar büyük olan Ankara’da bulunabilecek en iyi binalardan biriydi. Manevi değeri yüksek olan bina, Kurtuluş Savaşı esnasında askeri ve politik kararların verildiği merkez üs konumundaydı. Kurtuluş savaşının bitişiyle beraber Meclis işlevi görmek için yeterince kullanışlı olmayan yapı en son 18 Ekim 1924 tarihinde kullanıldı. Bu bina günümüzde Kurtuluş Savaşı Müzesi olarak hizmet vermektedir.
İkinci Meclis binası
Mimar Vedat Bey tarafından 1923 yılında inşa edilmeye başlanan bina 1924 yılında tamamlanarak hizmete açıldı. İlk binanın çok yakınlarına yapılan bu bina 36 yıl boyunca TBMM’ye hizmet etti. Türkiye Cumhuriyeti tarihindeki birçok önemli ana tanıklık eden binanın bir bodrum kat ve 2 kattan oluşuyordu. Genek Kurul salonunun da yer aldığı binanın tavanı Osmanlı motifleriyle süslenmiş, dileyici ve ziyaretçiler için balkonlara da yer verilmişti. Dış cepheden de görkemli görünen bu bina ilk bina gibi genç cumhuriyetin önemli anlarına tanıklık etmişti ve yine aynı ilk bina gibi müze olarak restore edildi. İkinci Meclis binası günümüzde Cumhuriyet Müzesi olarak hizmet vermektedir.
Üçüncü Meclis binası
Günümüzde hala kullanılmakta olan Türkiye Büyük Millet Meclisi binasıdır. O dönemin birçok devlet binasında imzası bulunan Avusturyalı mimar Profesör Clemens Holzmeister tarafından çizilmiştir. Binanın yapımında Yüksek Mimar Ziya Payzın da görev almıştır. Payzın, Profesör Holzmeister tarafından tam yetkiyle görevlendirilmiştir.
Ocak 1961’de hizmet vermeye hazır gelen bina, günümüzde hala hizmet vermeye devam etmektedir. Mimarisinde Türkiye Cumhuriyeti’ni temsil edecek özellikler kullanılan binanın mimarisi kalıcılık ve sağlamlığı anımsatacak şekilde planlanmıştır. TBMM’nin mevcut binası dünyanın en büyük parlamento binaları arasında yer alır.
Son Meclis binası, 2016 yılında düzenlenen darbe girişiminde uçaklar tarafından 5 defa bombalanmıştır. İçeride çeşitli partilerden 100 milletvekilinin olduğu esnada gerçekleştirilen saldırıda ikisi ağır 12 polis memuru yaralanmış, Şeref ve Dikmen kapıları büyük zarar görmüştür.
Ülkemizin kalbi meclis binası. Hain darbe girişiminde yapılan en büyük alçaklıktır meclis binasına yapılan saldırı. Çünkü meclis binasına saldırmak bana göre darbe değil tüm Türkiye ye yapılan bir alçaklıktır. Ama meclis binamızın sağlamlığı bu bombalama olayında bile az hasar almasından belli. Umarım bir daha böyle bir olay yaşamayız.
Müze haline getirilenleri görmek isterdim.