Vücudunuza bir gıda aldığınızda rahatsızlık duyuyorsanız, hazımsızlık çekiyorsanız veya “şunu yedim, sonra karnım ağrıdı” diyorsanız; sizde o besine karşı gıda intoleransı vardır. Ama eğer bir besini yedikten çok kısa bir süre sonra kusma, ishal, şiddetli karın ağrısı, dermatolojik sıkıntı oluyorsa o besine karşı alerjiniz var demektir. Şimdi daha detaylı inceleyelim.
İçindekiler
Besin Alerjisi Nedir?
Vücudun belirli bir besine karşı gösterdiği aşırı reaksiyondur. Bu durum ölüme kadar gidebilir. Besin alerjisi olunan gıdadan az miktarda alındığında bile hayati tehlikelere sebebiyet verebilir. Çok az insanda vardır ve sadece 1-2 besine karşı alerji görülür. Besin yenildikten 2 saat gibi çok kısa bir süre içerisinde vücut tepki verir. Bu tepkiler deride, solunum yollarında ve sindirim sisteminde olabilir. Astım, şiddetli öksürük, bulantı kusma, ishal, egzama ve en kötüsü anafilaksi şeklinde kendini gösterebilir.
Gıda İntoleransı Nedir?
İntolerans, hassasiyet (veya duyarlılık) demektir. Gıda hassasiyeti ya da yaygın kullanım adıyla “gıda intoleransı”, bazı besinlere karşı gösterilen alerjik olmayan reaksiyondur. Ki bu reaksiyonlar çok nadir ölümcül olurlar ya da hiç olmazlar. Birey hangi besinlerin neden olduğunu genellikle bilemez. Örneğin akşam yemeğinde birkaç çeşit yemek yenmiştir ve sonra kişinin midesi bulanmıştır. Ama kendinizden düşünün; buna hangi yiyeceğin tam olarak sebep olduğunu bilemezsiniz. Tabi her zaman da değil. Bu tür yiyecekleri genellikle ya çok az tüketiriz ya da hiç tüketmeyiz. Deyim yerindeyse “bunu yemek içimizden gelmez”.
Gıda intoleransı birden fazla yiyeceğe karşı olabilir. Belirtilerin ortaya çıkması için uzun bir süre gerekir. Bazen belirti verir bazen vermez. İlla belirti istiyorsanız çok miktarda yemeniz gerekir ama bu durum size kalıcı bir zarar vermez. Genellikle herkeste (özellikle çocuklarda), birkaç yiyeceğe karşı hassasiyet vardır. Bu hassasiyet de söz konusu yiyecek uzun süre yenmediğinde ortadan kalkar.
Peki, gıda intoleransına ne sebep olur? Öncelikle bireyin geçirdiği mide-bağırsak hastalıkları varsa, bunlar başlıca sebeplerdir. Kişinin bağırsak florasında bozukluklar olabilir. Tabi herkesin vücudu birbirinde farklı olduğu için kişiden kişiye besinlerin sindirimlerinde de değişkenlik olabilir. Bazen ilgili besini küçük parçalara ayıracak enzim az salgılanır bazen de emilen besinler vücudun savunma sistemi tarafından yabancı madde olarak algılanır.
Özellikle günümüzde GDO’lu besinler yüzünden, gıda intoleransı gitgide artmaktadır. Sonuçta vücut bu değişik yiyeceği nasıl sindireceğine karar veremiyor. Ve son zamanlarda yapılan bilimsel çalışmalara göre kişinin yararlı zannettiği ama gıda intoleransına sahip olduğu besinler, özellikle ileriki yaşlarda açığa çıkmak üzere, önemli rahatsızlıklara sebep olmaktadır. Ama bu durum da o besinleri veya içeriklerini tamamen yemekten uzak durmamız anlamına gelmiyor. Çünkü bu tür besinleri tamamen kesmek vücudun belli gıdalardan uzak kalmasına sebep olabilir ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Çocuklarda, eğer böyle bir durum varsa bu tür yiyecek veya içeceklerin yeri farklı besinlerle doldurulmalı. Yoksa özellikle çocuklarda gelişimsel problemlere yol açabilir.
