Proteinler vücudumuz için kalifiye elemanlardır. Hücrelerimiz için hayati öneme sahip işleri hızlı bir şekilde hallederler. Proteinler bu işlerini yerine getirebilmesi için yardımcı bazı moleküllere ihtiyaç duyar. Bunlar kofaktörlerdir. HAMLET ise antikanserojen etkilere sahip bir protein-lipit kompleksidir.
Anne sütünün 100 ml’sinde yaklaşık 1 gr protein vardır. Bu proteinlerin en önemli kısmını alfa laktalbumin oluşturur. Alfa laktalbumin, bebek için besin maddesi olmasının yanında anne sütündeki – karbonhidratların çoğunu oluşturan – laktoz sentezinde rol alır. Oleik asit ise omega 9’dur. Anne sütündeki önemli yağ asitleriden biridir.
Sanayi devrimi ve toplumuyla kadınlarında iş hayatına karışmasıyla biberon ve mama özendirilmiş ve anne sütü geri planda kalmıştır. Bu yanlıştan dönüp tekrar anne sütünün teşvik edilmesi 1978 yılını bulmuştur. Ve bunun bir sonucu olarak anne sütünün sırları, mükemmelliği ve taklit edilemezliği yeni yeni anlaşılıyor.
İçindekiler
Antikanserojenik HAMLET Protein-Lipit Kompleksinin Keşfi
İnsan sütünün, bakterilerin akciğer kanser hücrelerine yapışması üzerine etkilerini araştırırken, sütün kanser hücrelerini öldürdüğünü keşfettiğimizde bizde şaşırdık.
Anders Hakansson
Anne sütündeki önemli gelişmelerden biri de 1995 yılında İsveçli bilim insanı Anders Hakansson ve arkadaşlarının anne sütündeki proteinlerin bakterilerin kanser hücrelerine yapışmasını engelleyip engellemeyeceğini araştırmasına dayanır. Ancak daha ilginç bir şey keşfederler: Anne sütündeki bir protein sağlıklı hücrelere zarar vermeden kanser hücrelerini öldürüyordu. Zamanla bu molekülün alfa laktalbumin ve oleik asitten oluşan protein-lipit kompleksi olduğu ortaya kondu ve HAMLET( Human alpha lactalbumin Made LEthal to tumor cells) olarak isimlendirildi.
HAMLET proteinin oluşması için alfa laktalbumin yapısının kısmen açılması ve ona oleik asidin katılması gerekir. Bebeğin midesindeki asidik ortamda bu gerçekleşir, alfa laktalbuminden Ca(kalsiyum) iyonu ayrılır ve yapısına oleik asit eklenir.
”HAMLET protein kompleksi tümör hücrelerinde sağlıklı hücrelere göre çok daha fazla tutulur. ”
HAMLET 40’tan fazla kanser hücresi çeşidine ölümcül etkilidir. Onu diğerlerinden ayırıp mükemmel kılan şeyse sağlıklı hücrelere herhangi bir zarar vermemesidir. Bunun nedeni tam anlaşılamasa da tümör hücrelerinin zarlarında normalden çok daha fazla miktarda bulunan Fosfotidilserin ve O-glikolize müsinden olduğu düşünülür. Gerçektende yapısındaki oleik asidin bu iki molekülle etkileşime girdiği görülmüştür.
Onu özel yapan bir diğer özelliği dirençli tümör hücrelerinin dahi ölümüne yol açmasıdır. Normal hücrelerin bir yaşam döngüsü vardır, bu sürecin sonunda yerine yeni ve sağlıklı hücrelerin geçmesi için apoptoz denilen yolla ölürler. Ancak kanser hücrelerinde ölüm yolakları bozulmuş bir nevi ölümsüzlük kazanmıştır. HAMLET bu hücrelerin apoptoza benzer şekilde ölümüne yol açar. Ayrıca bize kanser hücrelerinde hâlâ korunan ölüm yollarının olduğunu öğretmiştir.
Deneysel Çalışmalar
İnsan çalışmalarında iyi huylu bir cilt büyümesi olan deri papillomu ve mesane kanserinde denenmiştir.
Tedaviye dirençli deri papillomlarında topikal olarak 3 hafta boyunca kullanılmış ve lezyon hacminde %75 küçülme gözlenmiştir. Buna ek olarak 2 yıl içinde hastaların %83 ünde herhangi bir yan etki olmadan iyileşme izlenmiştir.
Mesane kanserinde ise cerrahi operasyondan sonra mesane içine bölgesel olarak 5 gün boyunca verilmiştir. Bunu takip eden 2. saatteki idrarda yoğun olarak apoptoza uğramış kanser hücreleri görülmüştür.
Hayvan çalışmasında ise bir beyin tümörü olan glioblastomda denenmiştir. Tümörün olduğu yere yine bölgesel olarak uygulanmıştır. Ardından yapılan incelemelerde yeni tümör oluşumunun azaldığı ve sağ kalımın uzadığı gözlenmiştir.
Bunun dışında mesane ve kolon kanserlerinde denenmiş benzer etkiler görülmüştür.
”HAMLET tümör olan farelerin vücudunda daha uzun süre kalır. ”
HAMLET Antibiyotik Direncini de Kırar
”HAMLET, özellikle dirençli bakteri suşlarında minimum gerekli olan penisilin, eritromisin ve gentamisin konsantrasyonunu azaltır. ”
Çağımızın diğer bir önemli sorunu antibiyotik direncidir. Basitçe doğru antibiyotik; doğru endikasyonda , doğru sürede kullanılmazsa antibiyotik direnci gelişir. Çalışmalarda bir antibiyotiğin yanında HAMLET protein kompleksinin verilmesi bakterilerin antibiyotiğe karşı duyarlılaşmasını yani antibiyotik direncinin kırılmasını sağlamıştır. Ölümcül olabilen PRSP ve MRSA’ya karşı başarılı sonuçlar alınmıştır.
Ayrıca Streptococcus pneumoniae gibi bazı solunum yolu bakterilerine karşı öldürücü etkiye de sahiptir.
Peki bu protein kompleksi bunları nasıl yapar?
Şunu bilmek gerekir ki alfa laktalbumin ya da oleik asitin tek başlarına antikanserojenik etkisi yoktur. Ancak bir arada olup HAMLET kompleksini oluşturduklarında belirtilen etkilere sahiptir.
HAMLET kompleksi hücre içinde başlıca mitokondri, proteazom ve histon proteinlerini hedef alır.
Enerji santrallerimiz olan mitokondriden kaspaz proteinleri ve sitokrom c açığa çıkmasını sağlayarak DNA’nın hasarlanmasını sağlayıp hücreyi ölüme götürür.
HAMLET tümör hücresinin içerisine girdikten sonra 1 saat içinde çekirdeğin çevresinde birikir. DNA’mızın çekirdeğin içindeki küçük bir alana sığmasını sağlayan histon proteinlerine bağlanarak DNA’ya hasar verir.
Hücrenin çoğalabilmesi için olmazsa olmaz olan DNA bozulunca tümör hücrelerin ölmesi kaçınılmaz olur.
HAMLET’in Bebeklere Faydası Nedir?
Araştırmacılara göre HAMLET protein kompleksi bağırsak dokusunun büyüme ve gelişmesinde kritik bir rol oynayabilir. Özellikle yaşamın ilk aylarında olgunlaşan bağırsak ve içerdiği lenfatik dokularda hızlı hücre bölünmeleri devam ederken bazı hücrelerin çoğalması sırasında hata olma olasılığı vardır. İşte HAMLET protein kompleksi bu hücreleri hedefleyip malign hâle gelmeden onları ortadan kaldırabilir.
Anne Sütü ile Bitiş Değil Yeni Başlangıçlar
Son zamanlarda hedefe yönelik kanser tedavisi hızlı bir ivme kazanırken anne sütünde böyle bir molekülün binlerce yıldır olması onun mucizevi olduğunun kanıtlarından biridir. HAMLET’in keşfinden bu yana araştırmalar onun bir kanser ilacı olup olamayacağı üzerine yoğunlaşmış durumdadır. Onu diğer kemoterapötik ilaçlardan üstün kılan özelliklerine bakılacak olursa kanser tedavisinde çığır açması kaçınılmaz. En azından HAMLET bize ölüme direnç kazanan kanser hücrelerinde dahi korunan ölüm yolakları olduğunu gösterdi. Bu bile kanserle savaş yolunda bize büyük bir koz sağlayabilir. Diyeceğim o ki galiba Anne Sütünden öğreneceğimiz daha çok şey var.
Human Alpha- lactalbumin Made LEthal to Tumor cells: İnsan alfa laktalbumini tümör hücrelerine karşı ölümcül etki gösterir.
Kaynaklar ve İleri Okuma:
- “Apoptosis induced by a human milk protein” isimli makale.
- “HAMLET kills tumor cells by apoptosis: structure, cellular mechanisms, and therapy” isimli makale.
- “The human milk protein-lipid complex HAMLET sensitizes bacterial pathogens to traditional antimicrobial agents” isimli makale.
- “Apoptosis-like death in bacteria induced by HAMLET, a human milk lipid-protein complex” isimli makale.
Bakalım kim bu molekülün sağına soluna organik halkalar vs ekleyip bir ilaç ortaya çıkaracak. Belki de temenniyle karışık bir hayal.
HAMLET Pharma adında bir ilaç şirketi var bile ve mesane kanseri için faz1/2 aşamasındalar