Paragraf kelimesinin Fransızca kökenli bir kelime olduğuna dair bilgiler mevcut. Ancak bazı kaynaklarda, (paragrafın sözlük anlamından bahsederken) Latincede “bölüm” anlamına gelen “para” ve “yazı” anlamına gelen “graf” sözcüklerinden oluştuğu bilgisine de ulaşabiliriz. Paragraf aynı ana fikri vermek amacıyla bir araya getirilmiş cümlelerden oluşur. Bir satır başından öteki satır başına kadar olan bölümdür. Anlam bütünlüğü vardır. Her paragrafın kendisine ait bir düşüncesi mevcuttur. Düşünce demişken peki biz bir paragrafı okurken bu paragraftaki düşünceye nasıl ulaşırız, bunu hiç düşündünüz mü?
Bir paragrafı anlamak için öncelikle o paragrafta bize ne anlatılmak isteniyor, verilmek istenen mesaj nedir bunu bilmemiz gerekir. İşte bunun içinde bir parçada anlatılan konuyu, verilmek istenen ana fikri ve yardımcı düşünce kavramlarının ne anlama geldiğini bilmeliyiz. Gelin hep birlikte paragrafın anlam yönünü inceleyelim.
Paragrafın konusuyla başlayalım. Paragrafta üzerinde en çok durulan olaya, duruma ve görüşe konu denir. Konu genellikle ilk cümlelerde sezdirilir yahut verilir. Konuyu bulurken paragrafta en çok tekrar eden sözcük bize konuyu bulmamız için verilen ipucudur. Konu tek kelimeden veya kelime gruplarından oluşabilir. “Anlatılan nedir?” sorusu ise konuyu bulmamızı sağlayacak güzel bir sorudur. Paragrafın genel ve sınırlandırılmış olmak üzere iki çeşit konusu vardır. Genel konuları işlemek zordur ve genelde soyut kavramlardan oluşur ancak sınırlandırılabildiği ölçüde işlenmesi kolay olur. Örnek verecek olursak “sevgi” genel ve soyut bir konuyken “hayvan sevgisi “ise sınırlandırılmış konuya güzel bir örnek olmuş olur.
Paragrafın ana fikri (ana düşüncesi) ise paragrafta bize verilmek istenen mesajdır. Tüm cümleler bu mesaj etrafında toplanır. Mesajımız hedefinden paragraf boyunca sapmamalıdır. Saptığı durumda yeni bir paragraf ortaya çıkmış olur. Kısaca ana fikir parçanın yazılış amacıdır ve tek bir cümle ile ifade edilir. Genellikle paragrafın sonunda yer alır. Paragraflar iki yöntemle oluşturulur. Tümdengelim paragraflarında, genelden özele giden bir yazma biçimi mevcuttur bu durumda ana fikir paragrafın başında verilir. Tümevarım paragraflarında ise durum özelden genele doğru sıralanır. Bu biçim paragraflarda ise ana düşünce paragrafın sonunda yer alır. İnsanı yazmaya teşvik eden şey ana fikirdir. Asıl anlatılmak istenenin ne olduğu, ana fikir için sorulması gereken temel sorulardandır.
Paragrafın yardımcı düşüncesi ise ana düşünce dışında kalan, paragrafta yer alan diğer tüm mesajları içerir. Yardımcı düşünce asla ana fikir ile çelişmemelidir. Ana fikri destekler niteliktedir. Birden fazla yardımcı düşünce mevcuttur. Ve genelde yardımcı düşünceler için soru sorulacağı zaman bu paragraftan aşağıdakilerden hangileri çıkarılamaz ya da hangilerine ulaşılabilir gibi sorularla kendini meydana getirir.
Sonuç olarak sizlerle bugün bir paragrafı anlamak için öncelikle o paragraf hakkında nelerin öğrenilmesi gerektiğini paylaşmak istedim. Anlamadan okuduğumuz her parça bir yığın cümle topluluğudur. En azından ben böyle düşünüyorum. Parçaya anlam katan bizleriz. Çok daha güzel ve anlam dolu yazılarda buluşmak dileğiyle…
KONUK YAZAR: SEMANUR
bazı insanlar var ne yazdıklarından bihaber anafikirle yardımcı fikiri karışık çorbaya çeviriyor yani bir ezogelin çorbası yahut anlatmak istediğim sizin anlattıklarınızla hiçbir alakası olmayan yazılar yer alıyor paylaşımlarda
Yorumunuz için teşekkür ederim 🙂