La Rinconada, gökyüzüne en yakın şehir… Peru’nun Puno Bölgesi’nde, And Dağları’nın eteklerinde yer alan bu şehir, yüksek rakımıyla dikkat çekiyor. Çünkü şehir, denizden 5100 metre yüksekte bulunuyor. Soğuk ve dağlık bir bölge olması, aynı zamanda yüksekte yer aldığından vücuttaki oksijen seviyesinin düşmesine sebebiyet vermesi; dışarıdan gelen bir kişinin burada yaşamasını zorlaştırıyor. Çünkü şehre çıkmaya başlandıkça oranın yabancı iseniz vücudunuzdaki oksijen hızla düşüyor. Bunun için yanınızda oksijen maskesinin bulunması gerekiyor. Oksijenin azalması baş dönmesi ve bulantı gibi semptomlara neden olabiliyor. Dolayısıyla yolunuz bir gün bu şehre düşerse yanınızda neler taşımanız gerektiğini bilmeniz, hayatınızın tehlikeye girmesini önleyecektir. Garip yapısı ve dikkat çeken özellikleriyle işte dünyanın en yüksek rakımlı şehri La Rinconada!
İçindekiler
La Rinconada: Gökyüzüne Yakın Bir Şehir
Gökyüzüne yakın şehir tasviri, biraz şiirsel… Modern dünyada gökyüzüne uzanan gökdelenleri biliyoruz. Göğü delip derin maviliklere çıkıyor. Hatta her biri, diğeriyle yarışıyor. Ama bir şehrin gökyüzüne uzandığını hiç hayal etmiş miydiniz? Etmediyseniz sizi La Rinconada’nın derinliklerine götürmek istiyoruz. Çünkü bu şehir, gerçekten de deniz seviyesinden oldukça yüksekte kurulmuş.
Coğrafi anlamda yüksek bir şehirden bahsediyoruz ama bu yükseklik, zorlu hayat koşullarını da beraberinde getiriyor. Bu kadar yüksekte yer alan bir şehirde sağlık sorunları da beraberinde geliyor. Yukarıya doğru çıktıkça vücuttaki oksijen oranı azalıyor. Öte yandan buradaki topraklar verimsiz. Dolayısıyla tarım yapılamıyor. Halk, geçimini yalnızca altın madenciliğinden sağlıyor. Ama altın madenciliği de zararlı gazların salınmasına neden oluyor. Bu ise halk sağlığını olumsuz bir şekilde etkiliyor.
La Rinconada iklim özellikleri de hayli zorlu olabiliyor. Çünkü yıllık sıcaklık ortalaması 1.2 derece. Yıllık yağış miktarının 707 mm olduğunu belirtmek mümkün. Yazlar sıcak, kışlar ise kuru geçiyor. Bunun yanı sıra gündüz sıcakken geceleri dondurucu bir soğukluğun baş gösterdiği biliniyor. Son derece yüksekte bulunan bu şehre gitmek bile oldukça sıkıntılı. Sadece bir dağ yolu bulunuyor, şehre kadar giden.
Yoksul bir şehir olan La Rinconada, yetersiz bir altyapıya sahip. Kanalizasyon altyapısının bulunmaması, şehrin sokaklarında kanalizasyon sularının serbestçe akmasına neden oluyor. Öte yandan temiz ve elektrik gibi temel ihtiyaçlara ulaşım da sınırlı. Anlayacağınız şehirde hayat son derece zor!
Tarıma Elverişsiz Topraklar
Yüksek rakım ve altın madenciliği, şehrin topraklarının verimsiz olmasına sebebiyet veriyor. Özellikle altın madenciliğinin bir kısmı yasa dışı şirketler tarafından yapılmakta olup yoğun madencilik, toprağa çeşitli atıkların bulaşmasına neden oluyor. Bu ise toprağın kullanılamaz hale gelmesinin temel nedenleri arasında yer alıyor. Bu nedenle şehir halkı tarım yaparak geçimini sağlayabilecek bir durumda değil. Bunun yerine farklı bir faaliyet ön plana çıkıyor: Altın madenciliği!
Altın Madenciliği
La Rinconada şehrinde altın madenciliği temel geçim kaynağı durumunda. Burada birçok şirket, altın madenciliği kapsamında çalışmalarda bulunuyor. Şirketlerin bir kısmı yasa dışı bir şekilde çalışıyor. Şehir halkı ise geçimini sağlayabilmek için bu madenlerde çalışmak durumunda. Vücuda zararlı gazların salındığı madenlerde ilk ay, herhangi bir ücret alınmadan çalışıyor. İlk aydan sonra elde edilen ilk altın ise maaş yerine geçiyor ve bunu çıkaran kişiye veriliyor. Ayrıca kadınların eski bir inanış nedeniyle madenlerde çalışması yasak. Bu nedenle kadınlar, maden yakınlarındaki arazide altın arıyor. Altın madenciliği her ne kadar halkın temel geçim kaynağı olsa da bu faaliyet, şehre ve şehrin insanlarına büyük zarar veriyor. Cıva kullanılarak elle altın çıkarma faaliyetleri gerçekleştirilebilmekte olup bu durum, şehrin toprağı ve havasının olumsuz etkilenmesine neden oluyor. Ayrıca şehrin suyu da kirleniyor. Dolayısıyla şehirde yaşayan insanlar da bu olumsuzluklardan etkileniyor.
La Rinconada Yaşam Koşulları
La Rinconada yaşam koşulları son derece zorlu. And Dağları’nın eteklerinde, yüksek bir kesimde bulunması temel sorunlar arasında yer alıyor. Çünkü bu kadar yüksekte insan vücudundaki oksijen azalmaya başlıyor. Bu ise solunum yetmezliği başta olmak üzere çeşitli sağlık sorunlarının tetikleyicisi. Bunun yanı sıra şehirde gerçekleştirilen altın madenciliği faaliyetleri, şehrin havası ve suyunun zehirlenmesine neden oluyor.
Ayrıca şehirde kanalizasyon sistemi mevcut değil. Dolayısıyla kanalizasyon suları içme sularıyla karışıyor. Bunun yanı sıra hijyen koşulları da yeterli ölçüde sağlanamıyor. Çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilen bu durumun yanı sıra farklı sorunlar da şehir halkının kaliteli yaşantısını etkiliyor.
Şehir insanlarının ortalama yaşam süresi net olarak bilinmemekle birlikte yapılan çalışmalar 30 ila 35 yıl arasında değiştiğini ortaya çıkarmış durumda. İnsan ömrünü etkileyen birçok faktör bulunuyor. Bu faktörler; yüksek rakım, kirlilik, soğuk hava, sağlık sorunları başta olmak üzere değişebiliyor.
Vücuttaki Oksijen Düşüklüğü Hangi Sağlık Sorunlarına Neden Olabilir?
Çoğunlukla 2500 metreye kadar oksijen düşüklüğünün belirgin sağlık sorunlarına neden olmadığı biliniyor. Fakat 2500 metreden sonrası, belli başlı sağlık sorunlarının ortaya çıkmasına sebebiyet verebiliyor. Nefes darlığı ve aşırı yorgunluk hissi, düşük oksijenin vücutta neden olduğu semptomlar arasında yer alıyor. Ayrıca bulantı hissi ile baş dönmesinin de sıklıkla görülebildiğini söylemek mümkün.
Kandaki düşük oksijen seviyesi, solunum yetmezliğinin nedenleri arasında yer alıyor. Solunum yetmezliği ise nefes almada zorluk, baş ağrısı, öksürme ve hırıltılı solunum gibi semptomlar ile kendisini belli ediyor. İşte La Rinconada halkının baş başa kaldığı sağlık sorunları bunlar. Tabi farklı problemler de ortaya çıkabiliyor.
Denizden bu kadar yüksek, gökyüzüne bu kadar yakın ama yoksul bir hayatın tam da içinde olan halk için yaşam son derece zorlu. Onlar, şehirde doğup büyüdükleri bu sisteme alışmış olsalar da vücutları hâlâ yaşadıkları zorluklarla baş etmeye çalışıyor.
