İçindekiler
S-400 nedir?
S-400, Rusya tarafından üretilen bir füze savunma sistemidir. Karadan hava araçlarını imha etme amacıyla geliştirilmiştir. S-400; savaş uçakları, radar tespit ve kontrol uçakları, keşif uçakları, stratejik ve taktik uçaklar, taktik, operasyonel-taktik balistik füzeler, orta menzilli balistik füzeler, hipersonik hedefler ve diğer gelişmiş hava saldırısı araçlarını imha etmek üzere tasarlandı.
S-400 savunma füze sisteminin teknik özellikleri nelerdir?
- Üreticisi: Almaz-Antey silah şirketi
- Konuşlandığı Yerler: Moskova, Suriye, Kaliningrad, Kırım
- Kullanılmaya başlanma tarihi: 2007
- Menzil: 400 kilometre
- Hız: Saniyede 4,8 km
- Azami Hedef İrtifası: 30 km
- Eş Zamanlı Takip: 80 hedef
- Hedef Türü: Uçak, seyir füzesi, orta menzilli füzeler, İHA ve diğer havadan izleme sistemleri
S-400’lerdeki mevcut teknolojinin yüzde 70 ile 80′ i bir önceki model olan S-300’den alınmış. Alınan özellikler arasında füze depolama sandıkları, fırlatma rampaları ve radarlar bulunuyor.
S-400’ler her hedefe iki füze kilitleyebiliyor. Eş zamanlı olarak da 80 hedefi vurabiliyor. En fazla 3 bin 500 kilometre uzaklıktan fırlatılan orta menzilli balistik füzeleri imha edebiliyor.
Sistemde yer alan bir füze yaklaşık 1.8 ton. Uzunluk 8 metre ve çapı da 50 santimetre. 145 kiloya kadar da savaş başlığı taşıyabiliyor.
Türkiye neden S-400 aldı?
NATO üyesi Türkiye’nin S-400 satın almasına sıcak bakmayan ABD yönetimi ise S-400’lere alternatif olarak Patriot sistemlerinin Türkiye’ ye satılmasını öneriyor.
Fakat Türkiye, 2013’te ABD’den Patriot füze savunma sistemi alımını görüşmüş ancak ABD’nin Patriot’ların teknik özelliklerini Türkiye ile paylaşmayı reddetmesi ve sistemin yüksek maliyeti nedeniyle Ankara farklı ülkelerden hava savunma sistemi satın alımı için çalışmalarını başlatmıştı.
Rusya’nın fiyat, teslimat, ortak üretim ve teknoloji transferi noktasında Türkiye’nin beklentilerini karşılamasının ardından Ankara, S-400 satın alım çalışmalarına olumlu yaklaştı.
Siyasi hamleler bu alışverişin başlıca sebebini oluşturmakta. Rusya ürünlerini satacak bir pazar bulmak istiyor. Türkiye S-400 alınca diğer ülkeler için de çekici hale gelecek. Rusya daha çok alıcıya ulaşmış olacak. Bizim açımızdan baktığımız zaman da çeşitli hava savunma araçlarımız halihazırda bulunmakta. Ülkemizin konumunu göz önüne aldığımız zaman yarın ne olabileceği hakkında tahmin yürütmek gerçekten çok güç.
S-400’ler tamamen savunma sistemi yani saldırı kabiliyeti yok. Sadece topraklarımızı savunma amaçlı aldığımız bu sistem neden diğer ülkeleri rahatsız ediyor anlayabilmiş değilim. Türkiye egemen bir ülkedir ve hiçbir devletin baskısıyla karar alacak değildir.
S-400’lerle ilgilenen diğer ülkeler
Rusya, daha önce Bulgaristan, Yunanistan, Hırvatistan, Slovenya gibi NATO üyesi ülkeler dahil yaklaşık 20 ülkeye S-300 satarken, S-400’lerin ilk müşterileri ise Belarus (2016) ile Çin (2018) olmuştu. Rusya’nın S-400’leri satmak istediği ve bir kısmıyla mutabakata vardığı Türkiye dışındaki diğer ülkeler ise Hindistan ve Suudi Arabistan.
Bu kapsamda, S-400 satın alımıyla ilgilenen Hindistan, geçen yıl Rusya ile 5 milyar doları aşan değerde 5 adet S-400’ün satış sözleşmesini imzaladı.
NATO üyesi olan Bulgaristan ve Yunanistan bir önceki sürüm olan S-300’leri kullanmakta. Lakin birçok kişi Yunanistan örneğini verirken bu olayın Türkiye’nin sert çıkışıyla ilgili olduğunu unutuyor. Kıbrıs’a alınacak olan ve ön ödemesi yapılmış S-300’ler Türkiye’nin tepkisi sebebiyle mecburen Yunanistan’a aktarılmış idi.
S-400’lerin üreticisinin bir Türk olduğunu biliyor muydunuz?
Rusya’nın en gizli sanayi kuruluşu olan Almaz-Antey bilim ve araştırma şirketinin eski yöneticisi, Rus askeri-sanayinin ürettiği S-300 Favorit ve S-400 Triumph füze savunma sistemlerini üreten Azerbaycan asıllı bir Türk olan “İgor Aşurbeyli”dir.
Konu ile ilgili sosyal medyadan paylaşımda bulunan Rusya Araştırmaları Enstitüsü de “S-400’leri üreten bir Türk olduğunu biliyor musunuz? İgor Aşurbeyli, Rusya’da köken olarak Azerbaycan Türk’ü bir bilim adamıdır. S-300 ve S-400’lerin üreticisidir” denildi.
S-400’lerin teslimatı başlanmış durumda. Peyderpey uçaklar ile Moskova’dan parçaları gelmekte. Burada parçaları birleştirilecek. Füzeler ise ilerleyen günlerde deniz yolu aracılığıyla gelecek. Ekim ayı itibarı ile konuşlanmaya başlayacak. Hangi noktalara konumlanacağı ile ilgili net bir bilgi henüz yok. Ülkemize hayırlı olması dileğiyle….
Türkiye neden S400 aldı tarışması çok su götürüyor ve bir paragrafla anlaşılabilecek gibi değil. Bu olayın askeri yönden savunmak çok mantıklı değil çünkü S400 tercihi oldukça siyasi bir tercih.
Türkiye’nin Patriot’ları almama gerekçesi teknoloji transferinin gerçekleşmeyecek olmasıydı fakat Türk kamuoyu ilginç bir şekilde bunu S400’ler adına göz ardı ediyor. Türkiye S400 anlaşmasına göre yine teknoloji transferi gerçekleştiremeyecek.
Türkiye dış politikada bağımsız olmak amacıyla S400 aldığını belirtse de bunun bir bağımsızlıktan öte Rus bağımlılığına evrildiği bir gerçek. Her ne kadar Türk medyasında bu konu ahkkında aksi yönde bir fikir beyan edildiği zaman tüm oklar üzerinize çevriliyor olsa da bu gerçeklik birçok yerde oldukça sessiz bir biçimde konuşuluyor.
Türkiye Rusya’ya enerji yönünden ciddi bir şekilde bağımlı. Eğer askeri yönden de bağımlı olur ise bu Rusya’nın Türkiye üzerinden çift taraflı elini güçlendirmiş olacak.
Ayrıca Türkiye’nin 100 adet F-35 uçağı alamayacak olması Türk Hava Kuvvetleri açısından oldukça büyük bir kayıp oldu. Bunu kimse inkâr edemiyor. Lakin olay bunun çok daha ötesinde:
*Türkiye’nin bu hamlesiyle birlikte Güney Kıbrıs’a olan silah ambargosu kaldırıldı.
*ABD senatosunun yeni hazırlıkları Orta Doğu’da artık Türkiye yerine Yunanistan ile işbirliği yönünde. Bu da F-35 programından Türkiye’nin çıkarıldıktan sonra bir misilleme olarak Yunanistan’ın alınabileceği ihtimalini doğuruyor.
*Türkiye CAATSA yaptırımlarıyla karşı karşıya kalacak. Her ne kadar Trump’a güvenen bir kamuoyumuz var ise de Trump’a güvenilmemesi gerektiğini birçok kez gördük. Trump yaklaşan seçimlerde elini kuvvetlendirmek için eski Obama yönetimini hedef alıyor. Esasında uzlaşmacı söyleminin arkasında yatan sebep bu. Fakat hem Pentagon hem de Kongre Türkiye’ye yaptırım uygulanmasını istiyor ve bu kaçınılmaz bir şekilde olacak. Ayrıca Çin’e 9 ay gecikmeyle giden CAATSA’nın Türkiye’ye daha hızlı gelebilme ihtimali, NATO üyesi olması sebebiyle oldukça yüksektir. Ayrıca Güney Akdeniz’deki ihtilaflı konular yüzünden AB ambargosunun yanına bir de CAATSA yaptırımlarının gelmesi Türkiye’yi ağır bir yükün altına sokabilir.
Bunlar ek olarak, Türk-Rus ilişkilerinde her şeyden öte şuanda yalnızca kafdağının görünen yüzü belli oluyor. Bu ilişkileri ilerleyen günlerde neler bekliyor kimse tahmin edemiyor. İç politikanın büyük ölçüde dış politikamızı etkilediği bugünlerde S400’lerin ülkemize kesinkes yarar getireceği konusu oldukça tartışılabilirdir.
Sonuç olarak, S400’lerin satın alınması Türkiye’ye bir fayda sağladı mı, Türkiye bağımsızlaştı mı, bu ABD’ye karşı bir dik duruş mudur; gibi soruların cevabını verebilmek için oldukça erken. Apaçık bir şekilde belli olan tek şey var. O da şudur ki bu olayların en büyük galibi Rusya’dır.