Yapay zekanın geleceği ve insan yaşamına olan etkisi, çok uzun süredir insanlığın en spekülatif olarak tartıştığı konular arasında yer alıyor. İnsan zekası model alınarak geliştirilen yapay zeka, makine öğrenmesi aracılığıyla çalışır. Makine öğrenmesi ya da makine öğrenimi; bilgisayarların, algoritmalar yardımıyla çeşitli düzeyden veriler kullanarak tasarım ve geliştirme süreçlerini yönetmesi anlamına gelir.
Teknolojinin gelişimi, başlangıçta aşamasında iş gücü ve üretim sürecine yönelik etkileri nedeniyle işsizliği artıracak bir gelişme olarak tanımlanmıştı. Özellikle son dönemde yaygın olarak tartışılan ChatGPT veya benzeri türden yapay zeka robotları ise başkaca problemleri de beraberinde getirdi. ChatGPT ve benzeri türden akıllı sohbet robotları; sadece üretim sürecini değil, aynı zamanda sanatsal ve mesleki etkinlikleri de tehdit altına alabilir. Üstelik yapay zekanın geleceği, tüm bu söylenti ve tartışmaların çok kısa bir zaman içerisinde insan yaşamının merkezinde, bir gerçeklik olarak bulunabileceğini gösteriyor.
İçindekiler
Tüm Dünyanın Odak Noktası: ChatGPT
Yapay zekanın geleceği, son dönemde sohbet robotları üzerinden tartışılmaktadır. Bu durumun en temel sebebi ise hızla popülerleşen ve birçok farklı mesleki alanda kullanılabilen ChatGPT gibi yapay zeka destekli sohbet robotlarıdır. OpenAl tarafından geliştirilen ChatGPT, ilk kez 2022 yılının kasım ayında piyasaya sürüldü.
Bununla birlikte ChatGPT’nin günümüzde bir tartışma konusu haline gelmesi ise 2023 yılında robotun yayınlanan yeni versiyonu ile birlikte oldu. Başlangıçta bir prototip olarak tasarlanan ChatGPT, insan benzeri metinler üretme konusunda inanılmaz bir etki gösterdi. Beklentilerin çok daha üzerine çıkan yapay zeka robotu, birçok açıdan insan tarafından üretilen metinlere benzer içerikler geliştirebilmektedir.
Bunların dışında ChatGPT; tavsiyelerde bulunma, çeşitli düzeyde matematiksel problemleri çözme, hataları ayıklayarak düzenleme, kategorize etme, ürünlerin ya da şeylerin ne işe yaradığını açıklama, metin yazma, soru-cevap iletişimi kurma gibi oldukça dikkat çeken özelliklere sahiptir. Peki ama ChatGPT insanlığın geleceği açısından umut mu yoksa korku mu yayıyor?
Yapay Zekanın Geleceği ve İnsanlığa Etkisi
Yapay zekanın geleceği ve insanlığa etkisi, özellikle optimizasyon gerektiren birçok sektör ve alanda önemli ölçüde olumlu bir görünüm vadeder. Bununla birlikte yapay zekanın etkileri, daha çok bilgi üzerinedir. Başlangıçta teknolojik gelişmeler, makine ya da benzeri türden sanayii ürünleri üzerine odaklanmıştı.
Makineler, sanayide insana olan ihtiyacı önemli ölçüde azalttı ve üretim hızını güçlendirmiştir. Bununla birlikte makinelerin bir diğer etkisi ise kol gücü ile yapılması gereken işlerin çok daha efektif ve kolay bir şekilde tamamlanabilmesi üzerinedir. Fakat söz konusu yapay zeka olduğunda, güçten çok bilgi ve bilginin işlenmesine odaklanmak gerekir.
Doğrudan bu konuya odaklanan birçok çalışma mevcuttur. Oxford Üniversitesi bünyesinde yapılan çalışmalar, yaklaşık olarak 15-20 yıl içerisinde ABD özelinde mevcut meslek ve iş gruplarına olan ihtiyacın %50 oranında azalacağını öngörmektedir. Bu durum yapay zekanın geleceği, üzerine ciddi düzeyde spekülasyonların ortaya çıkmasına neden olabilir.
İş Gücü ve Meslekler
Yapay zekanın geleceği, tartışılmaz şekilde iş gücü ve meslek grupları üzerindeki etkisi ile değerlendirilmelidir. Özellikle birçok meslek grubunun yakın bir zamanda yapay zekanın gelişimiyle birlikte artık geçerli meslekler arasında yer almayacağı ciddi düzeyde düşünülmektedir. Bu meslek grupları ise birçok farklı sektörden özel olarak sunulan hizmetleri içerir.
Bankacılık, finans, eğitim, reklamcılık, sağlık, ulaşım gibi sektörler başta olmak üzere birçok farklı sektörde bulunan meslek grupları, yapay zekanın bu önlenemez gelişimi ile tehdit altındadır. Bu durumun en temel sebebi ise yapay zeka destekli yazılımların, söz konusu mesleklerin sunduğu hizmetleri; daha düşük maliyetle, hızlı, kolay ve pratik bir şekilde sunmaya başlayacak olmasıdır.
Psikolojik Etkiler
Yapay zekanın geleceği kadar tartışılması gereken bir diğer konu ise insan yaşamı üzerine olan etkileridir. Çoğunlukla tartışılmaktan kaçınılıyor olsa da yapay zeka, insan psikolojisini de önemli ölçüde etkileyecek. Yapay zekanın insan psikolojisi üzerine olan etkileri ise tahmin edileceği üzere gelecek kaygılarının oluşmasına yöneliktir.
Hızla gelişen ve en iyimser tahminlere göre bile önümüzdeki 30 yıl içerisinde insanlık tarihindeki geçmiş 1000 yıldan daha fazla gelişime sahne olacak teknoloji, insanları işsizlik sorunlarıyla karşı karşıya bırakacaktır. Dolayısıyla işsizlik ve işsiz kalma düşüncesi, toplumsal ve bireysel dinamikleri de önemli ölçüde etkileyecektir.
Bununla birlikte yapay zeka, insanın doğal eğilimi olan sosyalleşme süreci üzerinde de etki gösterebilir. Yapay zekanın gelişmesi ile birlikte insanın yapay zekaya daha fazla güveniyor olması, sosyalleşme açısından bazı eksikliklerle karşı karşıya kalmasına sebep olabilir. Bu durum ise insanın içsel anlamda derin kaygılar, endişeler, yalnızlık hissi ile kendine yabancılaşması anlamına gelecektir.
Sosyolojik Etkiler
Yapay zeka, bireylere olan etkileri de kadar topluma olan etkileri üzerinden de tartışılmalıdır. Yapay zekanın gelişmesi, normalar üzerinde beklenmedik ölçüde bir kırılma oluşturabilir. Bu kırılma yaygın olarak kabul gören düşüncelerin aşılmasına, toplumun dinamiğini oluşturan bazı yargıların ise artık kabul görmemesine neden olabilir.
Ayrıca toplum içerisinde yapay zekanın bazı görevleri üstlenmesi, insani etkileşimi de önemli ölçüde etkileyebilir. Bu ise genel anlamıyla sosyalleşme eğilimi içerisinde olan insanın diğer öznelerle kurduğu iletişimi büyük oranda olumsuz etkileyecektir. Söz konusu hipotezler, yapay zekanın gelişim hızı düşünüldüğünde uzak bir zamanda gerçekleşebilecek olasılıklar olmaktan çok gerçekliğin ifade edilmesi olarak anlaşılabilir.
Gelecekte Bizi Neler Bekliyor?
Yapay zekanın geleceği; varsayımlar, araştırmalar, öngörüler ya da tahminler üzerinden tartışılsa da gelecekte bizleri son derece çarpıcı bir insan yaşamı bekliyor olabilir. İnsanların birbirleriyle kurduğu iletişimden evlilik ve aile kurumuna, mesleklerden üretim araçlarına, dünyaya yönelik bakış açımızdan sanatsal üretiminin niteliklerine kadar birçok insan yaşamına dair bileşen, yapay zekanın gelişimi ile birlikte önemli ölçüde dönüşüme uğrayabilir.
